By zuzanna.pawlak

Grypa jest chorobą wirusową, która w naszym kraju najczęściej występuje w okresie od października do kwietnia. Zwykle ustępuje ona po około tygodniu, jednak czasem występują groźne powikłania zakażenia. Dowiedz się, jakie są powikłania grypy, kto jest na nie najbardziej narażony i jak się przed tym uchronić.

Co to jest grypa?

Grypa to grupa objawów, które pojawiają się u osoby z ostrym zakażeniem układu oddechowego. Jest powodowana wirusem grypy. Zazwyczaj do czynienia mamy z grypą sezonową, występującą pomiędzy październikiem a kwietniem (szczyt od grudnia do marca). Chociaż dzieje się to rzadko, istnieje też możliwość wybuchu pandemii grypy. Wywołują ją nowe warianty wirusa, np. ptasia grypa czy świńska grypa. Choroba przenosi się drogą kropelkową, np. gdy osoba zakażona kichnie na ciebie lub przez przedmioty lub ręce, na których znajdują się wirusy. Człowiek jest zakaźny jeszcze przed wystąpieniem objawów choroby (u dzieci może to być nawet kilka dni przed objawami) i może zarażać innych nawet do 10 dni od pojawienia się objawów grypy.

Jakie są objawy grypy?

Objawy grypy pojawiają się około 2 dni od kontaktu z zakażoną osobą. Charakteryzuje je nagły początek. Należą do nich:

• gorączka i dreszcze
• ból mięśni
• osłabienie
• złe samopoczucie
• ból głowy
• ból gardła
• kaszel suchy
• katar

U dzieci dodatkowo mogą pojawić się:

• biegunka
• nudności
• wymioty

Nawet połowa zakażeń może nie dawać żadnych objawów. Jednak osoba zakażona może nieświadomie rozprzestrzeniać wirusa i zarażać innych.

Powikłania po grypie – kto jest narażony?

Niestety nie zawsze przebieg choroby jest taki sam. Czasem grypa może mieć cięższy przebieg lub wystąpić mogą powikłania. Niekiedy konieczna jest hospitalizacja chorego, gdyż powikłania po grypie mogą być bardzo niebezpieczne, czasem nawet śmiertelne. Do osób szczególnie narażonych na ich wystąpienie należą:

• ludzie starsi >65 roku życia
• dzieci <5 roku życia
• osoby bardzo otyłe (BMI >40)
• kobiety w ciąży (szczególnie w II i III trymestrze) i do 2 tygodnia połogu
• osoby z chorobami płuc (astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc)
• osoby z chorobami serca (choroba niedokrwienna, zastoinowa niewydolność serca)
• osoby z chorobami nerek, wątroby
• chorzy z cukrzycą
• osoby z niedoborami odporności (pierwotne niedobory odporności, zakażeni wirusem HIV)

Dodatkowo kobiety w ciąży mają zwiększone ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego. Zakażenie u mamy może zagrażać też życiu płodu.

Powikłania grypy

Do powikłań, które mogą wystąpić w wyniku zachorowania na grypę należą:

• zapalenie płuc
• angina paciorkowcowa
• zaostrzenie choroby płuc, serca, cukrzycy
• powikłania ze strony układu nerwowego: np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, encefalopatia
• zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia
• niewydolność wielonarządowa
• zespół Reye’a – To rzadkie powikłanie, ale może być bardzo niebezpieczne. Występuje u dzieci w wyniku przyjmowania kwasu acetylosalicylowego w czasie zakażenia wirusem. Dochodzi wtedy do uszkodzenia wątroby i mózgu. Dlatego nie wolno podawać dzieciom aspiryny. A w celu zbicia gorączki najlepiej stosować preparaty z ibuprofenem i paracetamolem.

Niepokojące objawy

Kiedy przebieg grypy można uznać za powikłany lub ciężki? Do objawów, które mogą na to wskazywać należą:

• duszność
• krwioplucie
• ból w klatce piersiowej
• zaburzenia świadomości
• nadmierna senność
• utrata przytomności
• drgawki
• niedowład lub porażenie
• zawroty głowy i omdlenia podczas wstawania

Jak uchronić się przed grypą?

Aby zmniejszyć ryzyko niebezpiecznych powikłań po grypie, należy przede wszystkim unikać zachorowania. Dotyczy to szczególnie osób z grupy ryzyka. Dowiedz się, jak chronić siebie, jeśli jesteś w ciąży, swoje dzieci, rodziców i dziadków, którzy są narażeni na powikłania i ciężki przebieg choroby.

1. Szczepienia ochronne – Szczepienie jest szczególnie ważne u osób z grup ryzyka, ale skierowane jest do każdego, ponieważ u każdego mogą rozwinąć się powikłania. Także osoby z otoczenia narażonych na większe ryzyko wystąpienia powikłań, powinny się zaszczepić. Szczepić można dzieci już od ukończenia 6. miesiaca życia i kobiety w ciąży. Szczepionki są aktualizowane co roku. Dzieje się tak, dlatego że wirus grypy cechuje się dużą zmiennością. Szczepionka zapobiega wielu zachorowaniom, a także powikłaniom grypy. Nie daje jednak 100% pewności, że osoba szczepiona nie zachoruje. Natomiast sam preparat nie powoduje zachorowania. Receptę na szczepionkę dostaniesz od swojego lekarza rodzinnego. Koszt szczepienia to około 30-40zł.

2. Mycie rąk – Zawsze pamiętaj o umyciu rąk wodą z mydłem po powrocie do domu. Zrób to też po każdym kontakcie z osobami, które chorują, po wyjściu z toalety, przed jedzeniem i dotykaniem twarzy. Jest to szczególnie ważne w sezonie grypowym. Także osoba zakażona powinna pamiętać o odpowiedniej higienie. W ten sposób nie będzie rozprzestrzeniała wirusa.
3. Zasłanianie ust podczas kaszlu i kichania – Najlepiej w tym celu użyć jednorazowych chusteczek, które od razu po użyciu wyrzucisz do kosza na śmieci.
4. Izolowanie chorych osób – Gdy zachorujesz, zostań w domu. Nie narażaj innych na zakażenie wirusem grypy. Pamiętaj, że zakaźność trwa do około 7 dni od wystąpienia objawów.
5. Unikanie tłumu – Ryzyko zakażenia jest większe w miejcach, gdzie przebywa duża ilość ludzi. Takie miejsca to m.in. pojazdy komunikacji miejskiej, centra handlowe.